Als ouder (en als voetbalcoach en coach van kinderen en jongeren) loop ik regelmatig aan tegen het onderwerp “kunnen” of “goed zijn in”.
“Ik ben goed in vrije trappen”, “ik ben goed in rekenen”, “ik ben goed in Frans”. “Ik kan niet goed passen,” “ik kan geen grammatica”, “ik kan niet tekenen.”
Alle zes de bovenstaande quotes zijn voorbeelden van de dialoog die mensen vaak hebben met zichzelf. Ze laten voor een deel ook zien of iemand handelt vanuit de gedachte van een “Fixed Mindset” of een “Growth Mindset.”
Fixed mindset (statische mindset)
Mensen die meer een fixed mindset hebben geloven dat onze capaciteiten vast staan. Alles wat je kunt is een kwestie van hebben of niet. Het is een vast gegeven. Sommige mensen zijn vanuit nature goed in dingen, terwijl anderen dat niet zijn. En hiermee geloven ze dat je dus geen controle hebt over datgene wat je bij jezelf kunt ontwikkelen.
Groeimindset (growth mindset)
Andere mensen hebben meer een zogenaamde groeimindset. Zij zijn er van overtuigd dat je je capaciteiten kunt ontwikkelen en in principe dus wel degelijk grip hebt op je eigen ontwikkeling. Mensen die ergens goed in zijn, zijn goed omdat ze dat vermogen hebben opgebouwd en mensen die dat niet zijn, zijn niet goed omdat ze het werk er niet voor hebben gedaan. Kortom, mensen met een groeimindset geloven dat je controle hebt over je ontwikkeling.
Een van de wetenschappers die aan de basis stond van de begrippen fixed vs. growth mindset is Professor Carol Dweck. Ze deed veel onderzoek naar het fenomeen bij kinderen in relatie tot leren en ontwikkeling.
In een bepaald experiment gaf ze twee groepen de opdracht om een puzzle te maken. Bij de ene groep gaf ze fixed mindset feedback op het resultaat: “Jij bent echt slim, goed gemaakt.” Bij de andere groep gaf ze growth mindset feedback: “Ik kan zien dat je enorm je best hebt gedaan.”
Bij de groep die ze slim had genoemd zag ze de volgende resultaten bij vervolgopdrachten:
- Kinderen verlegden hun aandacht naar slim gevonden worden
- Als puzzles moeilijker werden daalden hun objectieve prestaties, hun motivatie en zelfvertrouwen
- Ze logen vaker over hoe “goed” ze het hadden gedaan (tegen andere kinderen)
- Ze begonnen meer risicomijdend gedrag te vertonen bij vrije taakkeuzes, bekend in plaats van nieuwe en uitdagend
Bij de groep die ze had geprezen om hun inzet zag ze de volgende resultaten bij vervolgopdrachten:
- Kinderen verlegden hun aandacht naar leren en het onder de knie krijgen van vaardigheden
- Hun vertrouwen en motivatie stegen, ook en juist bij moeilijkere puzzles
- Ze kozen eerder moeilijke, nieuwe en uitdagende puzzels bij vrije taakkeuzes
Concluderend kun je zeggen dat de mindset heel veel bepaalt over hoe mensen leren en zich ontwikkelen. De zelfdialoog, zoals hierboven aan het begin, bepaalt dus mede hoe je leren zelf beschouwt. Kinderen met een fixed mindset kunnen hulp gebruiken in het bijsturen van de zelfdialoog naar growth mindset door bij negatieve zelfdialoog de belangrijke woordjes NOG NIET toe te voegen: “Ik kan NOG NIET goed passen.”
Het passen van een voetbal is net als grammatica leren of tekenen een vaardigheid. Je kunt het ontwikkelen door veel te oefenen en te herhalen. Als je veel oefent en herhaalt, maken je hersenen steeds meer en sterkere verbindingen aan in het hersengebied dat te maken heeft bij het uitvoeren van een taak. In het Engels zegt men heel mooi: “Neurons that fire together, wire together.”
Als je veel oefent en herhaalt, vuren de neuronen in je hersenen die met die taak te maken hebben veel samen en maken ze sterkere en snellere verbindingen waardoor je iets onder de knie krijgt.
Een mooi voorbeeld van iemand met een growth mindset is Pipi Langkous. Van haar komt de epische spreuk: “Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan.’ Voeg dat samen met inzet, oefenen en herhalen en je krijgt gelijk.
Oefenen met zelfdialoog en zelf-feedback
Om kinderen en jongeren te helpen met zelfdialoog en zelf-feedback heb ik de Besto-meter ontwikkeld. Met de Besto-meter kan een kind na het maken van een taak of huiswerk zelf invullen wat zijn niveau van inspanning is geweest.
Daarna kan het kind met de ouder of de leerkracht bespreken hoe hij het heeft aangepakt en hoe het eventueel anders had gekund. Hiermee leert het kind dat inspanning (je best doen) is gekoppeld aan de kwaliteit van de uitvoering. Hoe meer je oefent, hoe beter je wordt.
Probeer het maar eens thuis of in je klas. Ik hoor graag hoe het bij jullie werkt. Tips en feedback kun je sturen naar alexander@happygiraffe.nl
